در دوران نوجوانی، مقابله با پوست چرب و مستعد آکنه میتواند تجربهای آزاردهنده و احساسی باشد.
اما این مسیر را تنها طی نمیکنید—بسیاری از نوجوانان به دلیل تغییرات هورمونی دوران بلوغ با مشکلات مشابه مواجه هستند.
خبر خوب این است که با یک روتین مراقبت از پوست مناسب برای نوجوانان با پوست چرب، میتوان این وضعیت را مدیریت کرد و به پوستی شفافتر و سالمتر رسید.
شناخت پوست نوجوانان
پوست در دوران نوجوانی ویژگیهای خاصی دارد که ناشی از تغییرات شدید هورمونی در دوران بلوغ است.
آندروژنها—هورمونهایی که باعث بلوغ جنسی میشوند—غدد چربی پوست را تحریک میکنند تا سبوم (چربی طبیعی پوست) بیشتری تولید کنند.
اگرچه سبوم برای حفظ رطوبت و محافظت از پوست ضروری است، اما افزایش بیش از حد آن باعث بسته شدن منافذ پوست و در نتیجه ایجاد جوش میشود.
مشکلات پوستی رایج در نوجوانان:
آکنه: شایعترین مشکل پوستی در بین نوجوانان است که به شکل جوشهای سرسفید، سرسیاه یا التهابی ظاهر میشود.
پوست چرب: تولید بیش از حد چربی باعث میشود پوست ظاهری براق و چسبنده داشته باشد.
حساسیت پوستی: نوسانات هورمونی میتوانند باعث شوند پوست سریعتر تحریک شود و نسبت به برخی محصولات یا عوامل محیطی واکنش نشان دهد.
در این سن، بسیاری از نوجوانان برای رفع سریع آکنه سراغ محصولات قوی، اسکرابها یا درمانهای سنگین میروند که نهتنها کمکی نمیکنند، بلکه باعث بدتر شدن اوضاع میشوند.
به همین دلیل بسیار مهم است که درک درستی از نوع پوست و تغییرات طبیعی آن در دوران بلوغ داشته باشید، و با راهکارهای ساده اما اصولی، مثل شستشوی ملایم، مرطوبکردن منظم، و استفاده از ضدآفتاب مناسب، از پوستتان مراقبت کنید.
فرقی نمیکند برای اولین بار با جوشهای پوستی دستوپنجه نرم میکنید یا با آکنههای بزرگسالی سروکار دارید،
شناخت ترکیبات موجود در محصولات مراقبت از پوستتان میتواند تغییری بزرگ و مؤثر ایجاد کند.
مرحله ۱: پاکسازی ملایم اما مؤثر
پاکسازی صحیح، پایه و اساس هر روتین پوستی موفق است. نوجوانان باید صورت خود را روزانه دو بار، صبح و شب با یک شوینده ملایم و بدون چربی شستوشو دهند. به دنبال محصولاتی باشید که حاوی اسید سالیسیلیک یا بنزوئیل پروکساید هستند، چرا که این ترکیبات به باز کردن منافذ، کاهش باکتریهای مولد آکنه و کنترل چربی اضافه کمک میکنند.
از آب ولرم استفاده کنید و از سایش شدید پوست خودداری کنید، چون میتواند پوست را تحریک کند و جوشها را بدتر نماید. قبل از خواب، حتماً تمام مواد آرایشی را پاک کنید، زیرا خوابیدن با آرایش باعث بسته شدن منافذ و بروز جوش میشود.
📌 نکته: شستوشوی بیشازحد یا با شویندههای قوی، پوست را خشک کرده و آن را وادار به تولید چربی بیشتر میکند.
مرحله ۲: تعادل پوست با تونر
بعد از شستوشو، از یک تونر بدون الکل استفاده کنید تا هرگونه آلودگی باقیمانده را پاک کرده و pH پوست را متعادل کند. تونر میتواند ظاهر منافذ را کاهش دهد و بسته به ترکیباتش، فواید دیگری نیز داشته باشد.
تونرهایی که حاوی عصاره فندق افسونگر (Witch Hazel) یا روغن درخت چای (Tea Tree Oil) هستند انتخابهای خوبیاند؛ چون به کنترل چربی و کاهش التهاب کمک میکنند.
📌 نکته: استفاده منظم از تونر به کاهش برق پوست چرب و پیشگیری از انسداد منافذ کمک میکند.
مرحله ۳: درمان نقطهای جوشها
برای مقابله با جوشهای خاص یا نواحی مشکلدار، از محصولات درمانی موضعی (Spot Treatment) استفاده کنید.
به سراغ محصولاتی بروید که حاوی بنزوئیل پروکساید یا اسید سالیسیلیک هستند تا مستقیماً با باکتریهای مولد آکنه مقابله کنند و التهاب را کاهش دهند.
این محصولات را فقط روی نواحی دارای جوش استفاده کنید تا بقیه صورت خشک و حساس نشود. برای دیدن نتایج، صبر و تداوم در استفاده ضروری است.
📌 نکته: استفاده بیشازحد از این درمانها ممکن است پوست را پوستهپوسته و تحریک کند. روزی یکبار کافیست.
مرحله ۴: مرطوبسازی با محصولات سبک و بدون چربی
بسیاری از نوجوانان با پوست چرب تصور میکنند که نیازی به مرطوبکننده ندارند، اما حذف این مرحله، پوست را دچار کمآبی میکند و در نتیجه پوست، برای جبران، چربی بیشتری تولید میکند که منجر به تشدید جوش میشود.
از مرطوبکنندههای سبک، بدون چربی و غیرکومدونزا استفاده کنید. به دنبال ترکیباتی مثل هیالورونیک اسید یا گلیسیرین باشید که بدون چربکردن پوست، رطوبت را جذب و حفظ میکنند.
📌 نکته: بعد از هر بار شستوشو، حتی در پوستهای چرب، مرطوبسازی ضروری است.
مرحله ۵: محافظت در برابر آفتاب
استفاده از ضدآفتاب برای همه نوع پوست، از جمله پوست چرب و مستعد آکنه کاملاً ضروری است. قرار گرفتن در معرض آفتاب میتواند تولید چربی را افزایش دهد، جوشها را بدتر کند و باعث ایجاد لک و پیری زودرس شود.
ضدآفتابی سبک، بدون چربی و با حداقل SPF 30 انتخاب کرده و بهعنوان آخرین مرحله روتین صبحگاهی، قبل از آرایش استفاده کنید. اگر در فضای باز هستید، هر ۲ ساعت یکبار تمدید شود.
📌 نکته: برخی ضدآفتابها مخصوص پوست چرب طراحی شدهاند و ظاهری مات ایجاد میکنند.
برای مشاهده جزئیات و قیمت هر محصول، روی نام آن کلیک کنید:
در ادامه با ۵ ترکیب قدرتمند آشنا میشوید که به کاهش آکنه، التهاب و کمک به ترمیم پوست کمک میکنند.
۱. اسید سالیسیلیک (Salicylic Acid)
یکی از محبوبترین انتخابها برای پوستهای مستعد آکنه، اسید سالیسیلیک است—نوعی بتا هیدروکسی اسید (BHA) که به عمق منافذ نفوذ میکند و چربی اضافی، سلولهای مرده و آلودگیها را پاکسازی میکند.
این ترکیب برای جوشهای سرسیاه، سرسفید و پوستهای گرفته و کدر بسیار مؤثر است.
ویژگی ضدالتهابی اسید سالیسیلیک، قرمزی پوست را آرام کرده و به پیشگیری از جوشهای آینده کمک میکند.
اگر تازهکار هستید، با دفعات کم و درصد پایین شروع کنید و به مرور مصرف را افزایش دهید.
۲. نیاسینامید (Niacinamide)
ملایم اما قدرتمند، نیاسینامید (فرمی از ویتامین B3) به تقویت سد محافظتی پوست کمک میکند، التهاب را کاهش میدهد و ترشح چربی را متعادل میسازد.
این ماده برای پوستهای قرمز، تحریکشده یا مستعد لک بعد از جوش بسیار مفید است.
همچنین با سایر ترکیبات قوی بهخوبی کنار میآید و میتواند در بیشتر روتینهای مراقبتی گنجانده شود.
۳. رتینوئیدها (Retinoids)
رتینوئیدها، مشتقشده از ویتامین A، از مؤثرترین و پرمطالعهترین ترکیبات برای درمان آکنه هستند.
آنها باعث افزایش سرعت بازسازی سلولهای پوست میشوند، از بستهشدن منافذ جلوگیری میکنند و حتی میتوانند به کاهش جای جوش کمک کنند.
اگرچه نسخههای قویتری با تجویز پزشک وجود دارد، اما نوع ملایمتر مثل رتینول بدون نسخه نیز قابل تهیه است.
استفاده از ضدآفتاب در کنار رتینوئیدها ضروری است، و صبور بودن کلید موفقیت است—نتایج زمانبر اما ارزشمندند.
۴. اسید آزلائیک (Azelaic Acid)
کمتر شناختهشده اما بسیار مؤثر، اسید آزلائیک دارای خواص ضدباکتری، ضدالتهاب و روشنکننده است.
این ترکیب هم جوشهای فعال را هدف قرار میدهد، هم لکها و تیرگیهای پس از جوش را کاهش میدهد.
اسید آزلائیک برای پوستهای حساس بسیار قابلتحمل است و میتواند در طولانیمدت استفاده شود بدون اینکه آسیب برساند.
۵. بنزوئیل پروکساید (Benzoyl Peroxide)
ترکیبی ضدباکتری قوی، بنزوئیل پروکساید به نابودی باکتریهای عامل آکنه و پاکسازی سریع جوشها کمک میکند.
این ماده برای آکنههای سرسخت یا التهابی گزینه مناسبی است، اما ممکن است کمی پوست را خشک کند—پس استفاده از مرطوبکننده ضروری است.
میتوانید از آن بهصورت درمان موضعی (Spot treatment) یا در قالب شوینده استفاده کنید تا تحریک را به حداقل برسانید.
نکات تکمیلی برای کنترل پوست چرب و مستعد جوش نوجوانان
دست زدن به صورت را محدود کنید؛ چون آلودگی و باکتری منتقل میشود.
روبالشی خود را هفتهای یکبار تعویض کنید؛ چربی و باکتریها در آن جمع میشوند.
یک تا دو بار در هفته لایهبرداری ملایم انجام دهید (فیزیکی یا شیمیایی)، ولی بیشازحد انجام ندهید که باعث تحریک شود.
آب کافی بنوشید و میوهها و سبزیجات آبدار بخورید تا پوستتان از درون هم سالم بماند.
استرس را کنترل کنید؛ با تمریناتی مثل تنفس عمیق، یوگا یا مدیتیشن، چون استرس میتواند باعث برهمخوردن تعادل هورمونی و افزایش جوشها شود.